Badanie socjometryczne
Na przełomie listopada i grudnia 2024 r., w ramach programu zajęć wspierających rozwój społeczno-emocjonalny „Każdy z nas jest wyjątkowy”, w grupie „Żabki” zostało przeprowadzone badanie metodą socjometryczną – zastosowano technikę „Zgadnij, kto”.
O badaniu socjometrycznym
Badanie socjometryczne przyniosło dużo informacji na temat więzi nawiązywanych przez dzieci w grupie. Pomogło w zaobserwowaniu interakcji między dziećmi.
Dzieci znajdujące się w sali tworzą więzi społeczne i emocjonalne oraz ustalają między sobą różne role. Jednak takie związki w grupie mogą okazać się problematyczne, gdy niektóre z nich zostaną izolowane lub odrzucane przez swoich rówieśników.
To narzędzie przydało się do:
- obserwowania związków dzieci w grupie w trakcie socjalizacji,
- poznania związków praca-nauka dzieci w grupie,
- zidentyfikowania pozycji społecznej dzieci w grupie, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dzieci, które zdają się być odrzucone lub izolowane,
- uzyskanie informacji o istnieniu nieformalnych przywódców
- ujawnieniu istnienia klik w grupie,
- porównanie hierarchii oficjalnej z nieoficjalną,
- stworzenia socjogramu, który umożliwia globalne postrzeganie struktury społecznej grupy „Żabki”.
Pozycje socjometryczne w grupie – wyjaśnienie pojęć
Bazując na socjogramie uzyskanym przez nauczyciela, jest on w stanie zidentyfikować następujące pozycje socjometryczne w grupie:
- Lider: osoba, która jest często wybierana i bardzo rzadko albo praktycznie nigdy nie jest odrzucana. To popularna osoba.
- Szara eminencja (działająca za kulisami): jeden z liderów wybiera ją lub jego spośród trzech pierwszych wybranych pozycji. Tym samym ma znaczący wpływ w grupie, chociaż nie jest łatwo zauważalny.
- Częściowo odrzucony: otrzymuje więcej odmów niż potwierdzeń. Obecność takiej osoby w grupie można zazwyczaj zauważyć.
- Całkowicie odrzucony: otrzymuje jedynie odmowy. Obecność takiej osoby może być uciążliwa dla grupy i dla nauczyciela. Może wywierać negatywny wpływ na grupę.
- Kontrowersyjny: wystarczająco dużo akceptacji i wystarczająco dużo odmów, zazwyczaj dzieli grupę i jest swego rodzaju anty-liderem. Wywiera zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na grupę.
- Para: to wzajemny wybór dwóch osób.
- Trójkąt: osoby, które wybrały siebie nawzajem. To zazwyczaj bardzo bliska sobie i kompaktowa struktura.
- Łańcuch: A wybiera B, B wybiera C, C wybiera D… Im bliżej lidera znajduje się podmiot, tym lepszy będzie jego status socjometryczny.
Wyniki badania socjometrycznego pozostają jedynie
do wglądu wychowawców.
Służą nauczycielom jako dodatkowe wsparcie w dostrzeżeniu dzieci izolowanych, nieśmiałych i wzmocnieniu ich pozycji w grupie oraz ogólnemu zintegrowaniu grupy.