Badanie socjometryczne

            Na przełomie listopada i grudnia 2024 r., w ramach programu zajęć wspierających rozwój społeczno-emocjonalny „Każdy z nas jest wyjątkowy”, w grupie „Żabki” zostało przeprowadzone badanie metodą socjometryczną – zastosowano technikę „Zgadnij, kto”.

Badanie socjometryczne przyniosło dużo informacji na temat więzi nawiązywanych przez dzieci w grupie. Pomogło w zaobserwowaniu interakcji między dziećmi.

Dzieci znajdujące się w sali tworzą więzi społeczne i emocjonalne oraz ustalają między sobą różne role. Jednak takie związki w grupie mogą okazać się problematyczne, gdy niektóre z nich zostaną izolowane lub odrzucane przez swoich rówieśników.

To narzędzie przydało się do:

• obserwowania związków dzieci w grupie w trakcie socjalizacji,
• poznania związków praca-nauka dzieci w grupie,
• zidentyfikowania pozycji społecznej dzieci w grupie, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dzieci, które zdają się być odrzucone lub izolowane,
• uzyskanie informacji o istnieniu nieformalnych przywódców
• ujawnieniu istnienia klik w grupie,
• porównanie hierarchii oficjalnej z nieoficjalną,
• stworzenia socjogramu, który umożliwia globalne postrzeganie struktury społecznej grupy „Żabki”.

Pozycje socjometryczne w grupie – wyjaśnienie pojęć

Bazując na socjogramie uzyskanym przez nauczyciela, jest on w stanie zidentyfikować następujące pozycje socjometryczne w grupie:

• Lider: osoba, która jest często wybierana i bardzo rzadko albo praktycznie nigdy nie jest odrzucana. To popularna osoba.
• Szara eminencja (działająca za kulisami): jeden z liderów wybiera ją lub jego spośród trzech pierwszych wybranych pozycji. Tym samym ma znaczący wpływ w grupie, chociaż nie jest łatwo zauważalny.
• Częściowo odrzucony: otrzymuje więcej odmów niż potwierdzeń. Obecność takiej osoby w grupie można zazwyczaj zauważyć.
• Całkowicie odrzucony: otrzymuje jedynie odmowy. Obecność takiej osoby może być uciążliwa dla grupy i dla nauczyciela. Może wywierać negatywny wpływ na grupę.
• Kontrowersyjny: wystarczająco dużo akceptacji i wystarczająco dużo odmów, zazwyczaj dzieli grupę i jest swego rodzaju anty-liderem. Wywiera zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na grupę.
• Para: to wzajemny wybór dwóch osób.
• Trójkąt: osoby, które wybrały siebie nawzajem. To zazwyczaj bardzo bliska sobie i kompaktowa struktura.
• Łańcuch: A wybiera B, B wybiera C, C wybiera D… Im bliżej lidera znajduje się podmiot, tym lepszy będzie jego status socjometryczny.

Wyniki badania socjometrycznego pozostają jedynie
do wglądu wychowawców.
Służą  nauczycielom jako dodatkowe wsparcie w dostrzeżeniu dzieci izolowanych, nieśmiałych i wzmocnieniu ich pozycji w grupie oraz ogólnemu zintegrowaniu grupy.